Rośliny owadożerne jak wiemy nie tolerują wody twardej i bogatej w sole mineralnych, dlatego w hodowli naszych roślin musimy stosować specjalnie przygotowaną do tego celu wodę. Najprostszym sposobem jest zakup wody demineralizowanej na stacji benzynowej jednak przy średnim i dużym zapotrzebowaniu jest to nieopłacalne. Jaką w takim razie mamy alternatywę?

 

W naszej domowej hodowli możemy stosować następującą wodę:

• woda deszczowa - niestety nie zawsze możemy pozwolić sobie na zebranie odpowiedniej ilości takiej wody, dodatkowo możemy spotkać się niekorzystnym skażeniem chemicznym,
• woda demineralizowana zakupiona na stacji benzynowej lub w innym sklepie - niestety przy większej ilości roślin zakup takiej wody jest nieopłacalny,
• własna produkcja wody przez destylację - metoda bardzo kosztowna ze względu na spory wydatek energetyczny lub jeśli wykorzystujemy energię słoneczną musimy uzbroić się w spory zapas cierpliwości,
• woda z usuniętą twardością po przez gotowanie – metoda kosztowna ze względu na spory wydatek energetyczny z małą wydajnością w usuwaniu twardości,
• woda z usuniętą twardością dzięki zastosowaniu torfu - metoda z nieokreśloną przydatnością w przypadku roślin owadożernych,
• woda z filtra RO (odwróconej osmozy) - dobra "osmoza"  to wydatek kilkuset złotych jednak jest to jedno z najlepszych  rozwiązań,
• woda z usuniętą twardością po przez stosowanie tak zwanych jonitów (żeli jonowymiennych) - niewielki koszt filtra, spora wydajność, uciążliwość w stosowaniu.

 

Woda nadająca się do naszych celów hodowlanych to woda której skład chemiczny jest zbliżony do składu chemicznego tzw. deszczówki. Poniżej zestawienie parametrów chemicznych wody deszczowej i wodociągowej.

Parametr	Woda deszczowa	Woda wodociągowa
pH	5,72	7,40
przewodnictwo	0,05 mS/cm	< 0,47 mS/cm
substancje rozpuszczone	20 mg/l	230 mg/l
azotany	1,8 mg/l	0,9 mg/l
azotyny	0,02 mg/l	0,007 mg/l
azot amonowy	0,91 mg/l	0,42 mg/l
azot ogólny	3,41 mg/l	1,56 mg/l
fosforany	0,03 mg/l	0,09 mg/l
wapń jako CaCO3	6,4 mg/l	190 mg/l
siarczany	14 mg/l	53 mg/l
fosfor ogólny	0,12 mg/l	0,09 mg/l
twardość ogólna	Około 2o niemieckich	około 10o niemieckich (twardość może wahać się w zależności od regionu)
źródło: http://www.storczyki.org.pl/

W przypadku wykorzystywania w hodowli dużych ilości wody nieodzowna jest instalacja tzw. filtra RO. W przypadku wykorzystywania małych ilości wystarczy nam zakup wody demineralizowanej. Natomiast hodowca zużywający  średnie ilości wody może stanąć przed dość poważnym problemem w wyborze metody jej uzdatniania.
 
W dalszej części artykułu zostanie opisana jedna z metod przygotowania wody do hodowli naszych roślin t.j. uzdatnianie po przez stosowanie tzw. jonitów (żeli jonowymiennych). Aby jednak móc z nimi pracować musimy poznać trochę więcej teoretycznych szczegółów na temat wody i właściwości jonitów.

Twardość wody jest to właściwość polegająca na zużywaniu pewnych ilości mydła bez wytworzenia piany podczas wytrząsania próby wody. Właściwość tę nadają naturalnej wodzie głównie jony wapnia i magnezu (jony innych metali występują w niewielkich ilościach), które tworzą z mydłem dodawanym do wody nierozpuszczalne sole  wapniowe i magnezowe nie tworzące piany podczas wytrącania. Tłumacząc inaczej– twardość wody - jest to cecha wody, będąca funkcją stężenia soli wapnia, magnezu i innych metali, które są zdolne do tworzenia soli na wyższym niż pierwszy stopniu utlenienia. Ogólnie mówiąc czym większe stężenie soli wapnia, magnezu i innych metali w wodzie tym wyższa twardość badanej wody.

Rozróżnia się następujące rodzaje twardości wody:

• Twardość węglanowa (KH) zwaną też przemijającą -  spowodowana jest obecnością kwaśnych węglanów: wapniowego Ca(HCO₃)₂ oraz magnezowego Mg(HCO₃)₂. Ten typ twardości jest łatwy do usunięcia  - wystarczy tylko przegotowanie wody. W trakcie gotowania następuje proces strącania węglanów i tworzy się tak zwany kamień kotłowniczy.

 

Ca(HCO₃)₂ ->CaCO₃ + CO₂ + H₂

Ca(HCO₃)₂ ->CaCO₃ + CO₂ + H₂

 

• Twardość niewęglanowa spowodowana jest zawartością w wodzie chlorków, azotanów, siarczanów, krzemianów i innych rozpuszczalnych soli wapnia i magnezu.

• Twardość ogólna (GH)  jest sumą twardości węglanowej i niewęglanowej.

TwO  =  TwN + TwW

TwO - twardość ogólna

TwN – twardość niewęglanowa

TwW – twardość węglanowa

 

Twardość wody wyraża się w następujących jednostkach:

stopniach niemieckich (°n)

stopniach francuskich (°f)

milivalach na litr (mval/l) - 1 mval = 1 miligramorównoważnik (0,5 milimol) jonów Ca²⁺.

 

Typowa twardość wody kranowej wynosi ok. 10 °n. Woda poniżej 5 °n jest uważana za bardzo miękką, zaś woda powyżej 30 °n jest uważana za bardzo twardą.

Stopień twardości (stopnie niemieckie)	Skala twardości wody	mg/l CaCO3
0 - 5	bardzo miękka	0 - 90
5 - 10	miękka	90 - 180
10 - 15	średniej twardości	180 - 270
15 - 20	znacznej twardości	270 - 360
20 - 30	twarda	360 - 450
> 30	bardzo twarda	> 450

Twardość ogólna TwO
Podział według kationów		Podział według anionów
Symbol	Rodzaj twardości	TwW	Twardość węglanowa	TwN	Twardość niewęglanowa
TwCa	Wapniowa	TwWCa	Ca(HCO3)2 Ca(OH)2 CaCO3	TwNCa	CaSO4 CaCl2 Ca(NO3)2
TwMg	Magnezowa	TwWMg	Mg(HCO)3 Mg(OH)2 MgCO3	TwNMg	MgSO4 MgCl2 Mg(NO3)2

Więcej na temat twardości przeczytamy tutaj:

 

http://solniczka.friko.pl/artykuly/

 

Jonity są to substancje pochodzenia naturalnego lub wytwarzane sztucznie, nierozpuszczalne w wodzie, mające zdolność wymiany jonów z roztworu na jony związane z masą jonitu. Przepuszczenie przez warstwę jonitu ciekłej lub gazowej mieszaniny lub roztworu powoduje albo wzbogacenie jej o określony jon albo przeciwnie pozbycie się z niej określonego jonu. Do najczęściej stosowanych jonitów zalicza się amberlit oraz żele krzemionkowe.
W zależności od właściwości grup jonowymiennych, jonit zdolny jest do zatrzymywania wszystkich, bądź tylko niektórych jonów zawartych w roztworze. Te charakterystyczne własności poszczególnych jonitów decydują o ich zastosowaniu.

Jonity dzieli się na:

• KATIONITY – uwalniające do roztworu kationy i mające zdolność pochłaniania anionów:

wymieniacz - H  +  Me   →   wymieniacz - Me  +  H⁺

• ANIONITY - uwalniające aniony i pochłaniające kationy:

Istnieje również inny podział w zależności od aktywności grupy funkcyjnej na kationity słabo kwasowe i silnie kwasowe oraz anionity silnie zasadowe i  słabo zasadowe. Słabo kwaśne kationity nadają się jedynie do usuwania soli słabych kwasów, jak np. twardości wapniowej węglanowej. Kationity silnie kwaśne zdolne są do wymiany wszelkich kationów.

W filtrach domowych stosowane są kationity, zdolne do usuwania z wody zawartych w niej kationów wapnia, magnezu, i anionity przeznaczone do usuwania z wody anionów, głównie chlorków i siarczanów. Stosowane są również jonity działające selektywnie i zatrzymujące jon fluorkowy czy azotanowy.

• Kationity silnie kwasowe obsadzone jonami sodowymi Na⁺ służą do zmiękczania wody, gdyż usuwają jony wapnia Ca⁺² i magnezu Mg⁺². W czasie przepływu wody przez wymiennik jonowy zachodzą następujące reakcje:

Kt-Na₂ + Ca(HCO₃)₂     →     Kt-Ca + 2NaHC0₃
Kt-Na₂ + CaSO₄    →      Kt-Ca + Na2SO₄
Kt-Na₂ + MgCl₂     →      Kt-Mg + 2NaCl
    

Kt - kationit

Zwróćmy uwagę, że w wyniku reakcji z kationitem obsadzonym jonami sodowymi Na+ uzyskujemy silnie zasoloną wodę !

    

• Kationity silnie kwasowe obsadzone jonami wodorowymi H+ wykorzystywane są do odkationowania wody w procesie demineralizacji. Proces ten polega na usunięciu z wody wszystkich jonów zdysocjowanych soli. W czasie przepływu wody przez kationit obsadzony jonami wodorowymi zachodzą następujące reakcje:

Kt-H₂ + 2NaCl      →    Kt-Na, + 2HCl
Kt - H₂ + CaS0₄    →    Kt-Ca + H₂SO₄
Kt-H₂ + Ca(HC0₃)₂    →    Kt-Ca + H₂CO₃
Kt-H₂ + Mg(HCO₃)₂   →    Kt-Mg + H₂CO₃
Kt - H₂ + CaSiO₃       →    Kt-Ca + H₂SiO₃

Wszystkie kationy zawarte w wodzie zostają związane przez jonit, natomiast do roztworu przechodzi jon wodorowy, przez co woda wypływająca z wymiennika jest rozcieńczoną mieszaniną kwasów mineralnych. Przepuszczając ten roztwór przez silnie zasadowy anionit obsadzony jonami wodorotlenowymi, związaniu ulegną wszystkie aniony i w efekcie otrzymuje się wodę całkowicie pozbawioną soli:

An - (OH)₂ + 2HCl       →    An-Cl₂ + 2H₂O
An - (OH)₂ + H₂S0₄     →    An-SO₄ + 2H₂O
An - (OH)₂ + H₂Si0₃    →    An – SiO₃ + 2H₂O

An - anionit

• Kationity słabo kwasowe obsadzone jonami wodorowymi H⁺ służą do dekarbonizacji wody, czyli usuwania z wody węglanów. Kationit ten zdolny jest do wiązania tylko jonów wapnia i magnezu, które powstały z dysocjacji wodorowęglanów:

Kt-H₂ + Ca(HCO₃)     →  Kt - Ca + 2H₂O + 2CO₂
Kt-H₂ + Mg(HCO₃)    →  Kt - Mg + 2H₂O + 2CO₂

Jonity najczęściej produkowane są w postaci kulistych perełek o średnicy 0,3-1,2 mm. Mimo znacznej porowatości tych kuleczek i dużej powierzchni kontaktu jonitu z roztworem, ilość grup jonowymiennych jonitu jest ograniczona i przez to może on wymienić tylko ściśle określoną ilość jonów. Jeśli pewna ilość jonów z zewnętrznego roztworu przechodzi do wnętrza jonitu, to jednocześnie równoważna ilość jonów opuszcza jonit przechodząc do roztworu zewnętrznego.
Wymiana jonowa jest procesem odwracalnym. Oznacza to, że jonity mogą być regenerowane przez przepuszczenie odpowiedniego roztworu, co przywraca im zdolność jonowymienną.


Poniżej zestawienie typów jonitów (tylko wybrane typy) i substancji stosowanych do ich regeneracji.

Rodzaj jonitu	Cykl pracy	Substancja regenerująca
kationity silnie kwaśne	wodorowy	kwas solny HCl
		kwas siarkowy H2SO4
		inne kwasy
	sodowy	sól kuchenna NaCl
kationity słabo kwaśne	wodorowy	kwas solny HCl
		kwas siarkowy H2SO4
		inne kwasy
anionity silnie zasadowe	wodorotlenowy	zasada sodowa NaOH
		zasada potasowa KOH
	chlorkowy	sól kuchenna NaCl
anionity słabo zasadowe	wodorotlenowy	zasada sodowa NaOH
		woda amoniakalna NH4OH

Jak wynika z przedstawionych przed chwilą założeń teoretycznych potrzebujemy przynajmniej kationit silnie  kwaśny pracujący w cyklu wodorowym i anionit silnie zasadowy. Idealnie było by gdybyśmy zastosowali dodatkowo kationit słabo kwaśny. Do uzdatniania wody warto użyć również węgla aktywnego.

Woda podlegająca demineralizacji powinna przebyć następującą drogę:

WĘGIEL AKTYWOWANY → KATIONIT SŁABO KWAŚNY → KATIONIT MOCNO KWAŚNY (WODOROWY) → ANIONIT MOCNO ZASADOWY (WODOROTLENOWY)

Można zastosować również wersję zubożoną o kationit słabo kwaśny:

WĘGIEL AKTYWOWANY → KATIONIT MOCNO KWAŚNY (WODOROWY) → ANIONIT MOCNO ZASADOWY (WODOROTLENOWY)

Woda po przejściu przez taki układ powinna być bardzo miękka i pozbawiona większości substancji rozpuszczonych.

Woda po przejściu przez kationit słabo kwaśny i mocno kwaśny powinna być silnie napowietrzana (np. powietrzem z pompki akwariowej – popularny brzęczyk) lub powinna odstać 1 dobę. Spowoduje to usunięcie powstałego w wyniku zmiękczania CO₂ i pozwoli zmniejszyć pojawiający się kwaśny odczyn wody.

Więcej na temat jonitów znajdziemy tutaj:

http://www.zoolek.pl/

Jednym z najstarszych i najpospolitszych adsorbentów jest węgiel znany jako węgiel aktywowany, węgiel aktywny, węgiel aktywny-drzewny. Węgiel aktywny otrzymuje się z różnorodnych materiałów pochodzenia organicznego jak: drewno, torf, lignina, pestki owoców, skorupy orzechów, węgiel kopalny i  inne. Zazwyczaj surowce poddawane są najpierw procesowi zwanemu karbonizacją, który polega na obróbce termicznej w wysokiej temperaturze bez dostępu powietrza i bez udziału czynników chemicznych. W trakcie karbonizacji następuje rozkład substancji organicznej i usunięcie części lotnych, w wyniku czego uzyskuje się półprodukt o strukturze porowatej, tzw. karbonizat.  Ze względu na to, że wytworzone pory są szerokie, materiał ten ma niewielkie właściwości chłonne. Aby uzyskać dobry adsorbent, poddaje się go aktywacji. Proces ten polega zwykle na działaniu na karbonizat  parą wodną, dwutlenkiem węgla i tlenem w wysokiej temperaturze, lub prażeniu surowca zmieszanego z czynnikami chemicznymi (chlorek cynku, kwas fosforowy).  Proces aktywacji powoduje wytworzenie systemu mikroporów, który nadaje produktowi pożądane właściwości sorpcyjne. Taka konstrukcja zapewnia silne rozwinięcie powierzchni właściwej materiału – 1 gram węgla może skrywać nawet 2000 m² powierzchni dzięki czemu jest doskonałym adsorbentem wielu związków chemicznych.
      
Niektóre substancje organiczne usuwane przez węgiel aktywny:

• rozpuszczalniki aromatyczne (benzen, toluen, nitrobenzeny itd.),
• chlorowane związki aromatyczne,
• fenol i chlorofenole,
• wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (acenaften, benzopireny itd.),
• pestycydy i herbicydy,
• chlorowane, niearomatyczne, węglowodory o dużej masie cząsteczkowej (barwniki, aminy, związki humusowe, benzyna).

Dodatkowo węgiel aktywny może usuwać zanieczyszczenia nieorganiczne takie jak:

antymon, arsen, bizmut, chrom, cyna, srebro, rtęć, kobalt, cyrkon, ołów, nikiel, tytan, wanad, żelazo, chrom, brom, jod, fluorki oraz słabo azotany, fosforany, chlorki, bromki, jodki.

Więcej na temat węgla aktywowanego tutaj:

http://www.malawi.pl/
http://solniczka.friko.pl/artykuly/wegiel.htm
http://solniczka.friko.pl/artykuly/wegial2.htm

Osobiście używam następujących jonitów:

• kationit silnie kwaśny wodorowy - FILTRAX K,
• anionit silnie zasadowy - PUROLITE A-200,

Filtrax K	Purolite A-200

Tutaj znajdziemy charakterystykę fizykochemiczną tych jonitów:

www.zoolek.pl/
www.radus.pl/

Jonity zostały umieszczone w woreczkach wykonanych z białej włókniny służącej do przykrywania siewek i rozsad na wiosnę. Można również z powodzeniem zastosować pończochę lub inny materiał o drobnych oczkach. Woreczki z jonitami, po 1 litrze,  umieszczone w szerokich, plastikowych butelkach z odciętym dnem. Dzięki nim po przeprowadzonej demineralizacji możemy zakręcić butelkę i zapełnić ją wodą (jonity powinny być przechowywane „na mokro”). Do jonitów możemy również użyć rury PCV o odpowiednim przekroju z zaślepką i wklejonym „na silikon” zaworem do upuszczania wody.

Proces demineralizacji przeprowadzam w następujących etapach:

• odstana 1 dzień woda w karnistrze 5 litrów zostaje przepuszczona przez węgiel aktywowany, a następnie przez  kationit Filtrax K (UWAGA - jonity, a szczególnie Filtrax K, przed każdym użyciem należy przepłukać!). Aby nie zanieczyścić jonitu pyłem węgla aktywnego możemy z powodzeniem zastosować wkłady filtracyjne do ekspresów do kawy. Przeprowadzając proces demineralizacji musimy pamiętać o powolnym przepuszczaniu wody przez jonit. Szybszy przepływ wody może spowodować zbyt słabą pracę jonitu.
  
  Po przeprowadzonym procesie woda osiąga twardość KH i GH równą około 0,5^o niemieckich, pH w granicach 3,2.

W procesie tym zachodzą następujące reakcje:

Kt - H₂ + 2NaCl        →    Kt-Na, + 2HCl
Kt - H₂ + CaS0₄    →    Kt - Ca + H2SO₄
Kt-  H₂ + Ca(HC0₃)₂    →    Kt - Ca + H₂CO₃
Kt-  H₂ + Mg(HCO₃)₂   →    Kt - Mg + H₂CO₃
Kt - H₂ + CaSiO₃    →    Kt - Ca + H₂SiO₃

(* ) Kt- kationit

Zwróćmy uwagę że w wyniku tego procesu otrzymujemy rozcieńczoną mieszaninę kwasów mineralnych. Czym wyższy stopień twardości wody tym więcej kwasów powstanie w wyniku procesu wiązania  jonów. Woda następnie musi zostać poddana silnemu napowietrzaniu około (1 godziny) co spowoduje odpędzenie powstałego CO₂ i minimalnie podniesie wartość pH. Zamiast napowietrzania polecam odstawienie wody  przepuszczonej przez kationit na 1 dobę (bez napowietrzania) i dopiero po tym czasie przeprowadzamy dalsze uzdatnianie.

Odstaną lub „przewietrzoną”  wodę przepuszczamy przez kolumnę z silnie zasadowym anionitem pamiętając o konieczności powolnego przepływu wody.

W etapie tym związaniu ulegną wszystkie aniony i w efekcie otrzymuje się wodę całkowicie pozbawioną soli:

An - (OH)₂ + 2HCl      →    An-Cl₂ + 2H₂O
An - (OH)₂ + H₂S0₄     →    An-SO₄ + 2H₂O
An - (OH)₂ + H₂Si0₃    →    An – SiO₃ + 2H₂O

An-anionit

Uzyskana woda ma nadal twardość KH i GH równą około 0,5^o niemieckich, a pH osiąga wartość w granicach 6,5. Woda nadaje się już do użycia.








Po zakończeniu pracy z jonitami złoża najlepiej przepłukać przepuszczając wodę wodociągową odwrotnie w stosunku do przepływu uzdatnianej wody (płukanie wsteczne). Pamiętajmy, że jonity muszą być przechowywane w stanie mokrym (zalane wodą).

Więcej na temat demineralizacji znajdziemy tutaj:

http://www.demo.un.pl/solniczka/

WYDAJNOŚĆ

Przeprowadzając sprawnie proces w przeciągu godziny jesteśmy w stanie „utoczyć” 20-30 litrów wody demineralizowanej (nie licząc czasu napowietrzania).

Kationit Filtrax K jest bardzo wydajny i zgodnie z informacja na etykietce jest w stanie obniżyć o 8^o 1000 litrów wody – na razie wydajność bez zastrzeżeń. Podobnie powinien zachowywać się anionit.

Węgiel aktywny – tutaj nie jest mi znana wydajność ale z pewnością zależy od jakości (porowatości) węgla.



CENA

Kationit Filtrax K – pół litra około 18 zł, litr około 28 zł.
Anionit Purolite A-200 – 1 litr około 50 zł.
Węgiel aktywny – około 10-15 zł.
Odczynniki do mierzenia pH i twardości wody – około 10zł - 15 zł.



GDZIE KUPIĆ

Filtrax K jest popularny w akwarystyce więc najłatwiej „wyGoooglować” najniższą cenę.

Anionit Purolite A-200 – tutaj z zakupem będzie problem. Ja zakupiłem go tutaj:

http://www.czystawoda.pl/

INNE UWAGI

Oczywiście do naszych zastosowań, przy średnim i dużym zapotrzebowaniu na wodę najsensowniejsze jest stosowanie dobrej jakościowo odwróconej osmozy. Jednak jest ona dość droga przy zakupie i eksplantacji. Możemy pokusić się o zastosowanie jonitów jednak musimy liczyć się z pewna uciążliwością ich stosowania. Jednak kiedy nabierzemy już wprawę uciążliwość zmaleje do minimum.
Do plusów z pewnością możemy zaliczyć dużą wydajność i dość niską cenę. Stosując regenerację jonitami jesteśmy w stanie przygotować kilka tysięcy litrów wody (oczywiście rozkładając produkcję w czasie). Do minusów zaliczymy uciążliwość związaną z dwoma kolumnami jonitowymi i napowietrzaniem wody. Dodatkowo musimy cały czas kontrolować przepływ wody i dozować jej dawki (oczywiście proces można zautomatyzować stosując różnego rodzaju dozowniki czy kroplówki). Inna uciążliwością jest konieczność kontroli parametrów uzyskanej wody. Pomiary jednak przeprowadzamy okresowo.


ŹRÓDŁA

• Małgorzata Perchuć, Doczyszczanie wody – filtyry domowe, COIB, Warszawa 1998;
• A. Kowal, M. Świderska-Bróż, Oczyszczanie wody, PWN, Warszawa 1996; 1996

oraz

• http://www.zoolek.pl/index.php3?id=publikacje&id_pub=kationity
• http://www.malawi.pl/
• http://www.demo.un.pl/solniczka/artykuly/artykuly.htm
• http://www.radus.pl/produkty.htm
• http://www.chem.uw.edu.pl/people/AMyslinski/cw3/ins3.htm
• http://www.discus.org.pl/forumsm/index.php?board=10;action=display;threadid=4057
• http://www.zoolek.pl/index.php3?id=opis_produktu&id_produktu=filtrax_k
• http://www.escape.com.pl/zywice/zloza_zywice.html
• http://www.storczyki.org.pl/uprawa/FAQ/article_10.php

Minęło juz ponad rok użytkowania jonitów więc pora na podsumowania i dodatkowe uwagi:

• Zdolność absorpcyjna Filtrax K jest naprawdę olbrzymia. Po roku użytkowania 1 litra cytowanego kationitu i uzyskaniu około 1000 litrów. uzdatnionej wody kationit nie wyczerpał swoich właściwości (wykorzystywana do uzdatniania woda ma twardość około 10° niemieckich).
• Żywotność anionitu Purolite A-200 o dziwo okazała się dość niska. Po uzdatnieniu kilkudziesięciu litrów wody „po filtraxie” prawdopodobnie stracił swoje właściwości.
• Z powodu dużego zapotrzebowania na wodę i braku czasu na podwójną filtrację zrezygnowałem z używania anionitu Purolite A-200. Wykorzystuje wyłącznie filtrax K i wodę przepuszczona wcześniej przez węgiel aktywowany i sączek z filtra ekspresu do kawy.
• Po demineralizacji filtraxem nie ma potrzeby przewietrzania wody powietrzem pochodzącym np. z pompki akwarystycznej. Zawarty w wodzie CO₂ sam z czasem ulotni. Czy jest to niebezpieczne?  Nie , a wręcz przeciwnie. Może on podnieść poziom CO₂  wokół roślin co korzystnie wpływa na proces fotosyntezy. Niestety iośc uzyskanego dwutlenku węgla będzie niewielka więc nie mamy co liczyć na rewolucję we wzroście naszych roślin.
• Nie zauważyłem żadnych skutków ubocznych stosowania do demineralizacji wody wyłącznie Filtrax K (bez dodatkowego filtowana przez anionit). Woda jest odrobinę zakwaszona ale sądzę, że w przypadku roślin owadożernych, jest to wartość pomijalna.
• Zamiast Filtrax K można użyć zamiennie kationit silnie kwaśny o symbolu Purolite C100H. Ciężko określić jednak jego przydatność i wydajność - nie był przeze mnie testowany.
• Ciekawym rozwiązaniem jest specjalna mieszanka kationtu i anionitu (2 w 1) do zmiękczania wody Purolite MB400. Woda ma kontakt jednocześnie z kationitem i anionitem. Niestety w warunkach domowych mieszanki nie da się zregenerować, a ponieważ jest dość droga jej stosowanie mija się z celem.