Planując uprawę roślin owadożernych warto rozważyć warunki, jakie jesteśmy w stanie zapewnić hodowli. Każda roślina owadożerna pochodząca z różnych stron świata, posiada inne wymagania - w tym wymagacie co do intensywności światła i długości oświetlania.

Kolejną kwestią jest rosnąca popularność upraw roślin metodą kultur tkankowych, która przyczyniła się do poszukiwania optymalnych rozwiązań oświetlania prowadzonych w ten sposób  hodowli.

Istnieje wiele technologii światła sztucznego, mniej lub bardziej korzystnych z punktu widzenia oświetlania roślin owadożernych. Czasami „gorsze” źródła światła sprawdzają się lepiej w danym przypadku. Wybór musi być indywidualny, rozpatrywany w kategoriach krótko lub długoterminowych. Zależeć od tego będą głównie koszta, które rozłożą się podczas całego okresu eksploatacyjnego. Warto rozważyć kilka rozwiązań i wybrać najbardziej optymalne w danym czasie.

ŻARÓWKI - rewolucyjny, jak na swoje czasy, wynalazek z XIX wieku.

Dały początek innym technologią światła ale ich dni są policzone. Już od 1 września  2009 roku zakazano produkowania żarówek 100 W, a w kolejnych latach do 2012 roku ze sprzedaży systematycznie mają być wycofywane żarówki mniejszej mocy.

Żarówki cechuje duży pobór mocy przy małej mocy strumienia świetlnego, niskiej temperaturze barwowej (niekorzystny skład spektralny), małej wartości współczynnika oddawania barw. Jednak najbardziej niewystarczająca, przekreślająca zupełnie użycie żarówek w oświetlaniu hodowli  jest sprawność osiągająca wartości kilku procent (około 5%). Oznacza to, że tylko 5% pobieranej energii zużywana jest na świecenie, a pozostałe 95% -produkcję ciepła.

LAMPY HALOGENOWE

Stanowią udoskonaloną wersję pierwotnej żarówki. Posiadają tak zwaną możliwość samoregeneracji. Podczas świecenia wolframowy żarnik zużywa się i samoistnie naprawia dzięki zastosowaniu jodu i obecności gazu obojętnego. Jej sprawność i żywotność jest nieco większa od żarówek. Pozostałe parametry są porównywalne z żarówkami, więc użycie światła halogenowego wydaje się być nieuzasadnione i nierozsądne.

Lampy sodowe, zarówno nisko jak i wysokoprężne, charakteryzują się niekorzystnymi, z punktu widzenia hodowli, parametrami. Bardzo małe wartości współczynnika oddawania barw, rzadko osiągające wartość powyżej 60, nieprzychylnie wpływa na wygląd roślin. Temperatura barwowa z zakresu 2000-2600 K determinuje niemal w całości przewagę widma żółtego, pomarańczowego i czerwonego w spektrum barw. Żarniki produkowane o dużych mocach, uniemożliwiają wykorzystania lamp sodowych w oświetlaniu roślin, ze względów ekonomicznych.

W latach 30 XX wieku, lampy sodowe powszechnie stosowane były w uprawach szklarniowych. W tamtych czasach koszta energii elektrycznej były niewspółmiernie niskie, w porównaniu z nakładami produkcji jakie można było osiągnąć stosując owe lampy. Innym aspektem był ograniczony dostęp do nowszych i bardziej wydajnych technologii, których koszta były znaczące. W dzisiejszych czasach, wydajne i ekologiczne źródła światła stały się bardziej popularne, a ich dostęp jest nieograniczony konkurencyjnością rynku. Nie mniej jednak, w uprawach szklarniowych w dalszym ciągu korzysta się z lamp sodowych.

Lampy sodowe emitują widmo promieniowania widzialnego między innymi z zakresu czerwieni. Badania prowadzone nad wykorzystaniem długości fali 640-800nm wykazały, że barwa ta stymuluje kwitnienie roślin. Krótkie naświetlanie roślin w szklarniach pod koniec dnia powoduje wydzielanie się hormonów odpowiedzialnych za tworzenie pędów kwiatowych. Umożliwia to tak zwane „kwitnienie na zawołanie”, a co za tym idzie, całoroczna produkcja kwiatów u roślin, które w naturalnym środowisku kwitną tylko przez kilka tygodni w roku.

Na polskim rynku, lampy sodowe dostępne są między innymi pod oznaczeniami handlowymi HPS, WLS.

Lampy sodowe mogą być przedmiotem badań wśród hodowców roślin owadożernych. Wzbudzanie kwitnienia może umożliwić produkcję nasion i krzyżowanie okazów, które normalnie bardzo rzadko kwitną w jednym czasie.

Lampy wysokoprężne rtęciowe, dzięki zwiększeniu ciśnienia, emitują światło na zasadzie wyładowań łukowych. Parametry, jakie udało się uzyskać w ten sposób z punktu widzenia hodowli roślin owadożernych nie są satysfakcjonujące. Ich sprawność i moc ustępuje lampom sodowym. Stosowanie lamp wysokoprężnych jest ograniczone nie tylko widmem emitowanym przez jarznik ale i ekonomią uprawy oraz względami bezpieczeństwa. Po stłuczeniu zewnętrznej osłony lampy, wyemitowane zostaje promieniowanie ultrafioletowe UV-C, mogące wywołać poparzenia skóry i utratę wzroku.

Na polskim rynku, lampy rtęciowe figurują między innymi pod oznaczeniami handlowymi HQL i HPL.

ŚWIETLÓWKI KOMPAKTOWE ZINTEGROWANE

Nie wymagają użycia specjalnych opraw. Pasują do gniazda z gwintem na tradycyjną żarówkę, a coraz szerszy dostęp oświetlenia specjalistycznego w umiarkowanej cenie, przesądza na korzyść tej technologii. Jest to rozwiązanie, które polecane jest do czasowego doświetlania hodowli (w pochmurne dni, w okresie jesienno -zimowym).

Świetlówek kompaktowych zintegrowanych nie można stosować do oświetlania roślin wymagających dużej wilgotności powietrza, znajdujących się, wraz ze źródłem światła, wewnątrz zamkniętego zbiornika (groźba porażenia prądem!), a przy podwyższonej wilgotności powietrza w zbiornikach otwartych - świetlówka ulega szybszemu zużyciu.

ŚWIETLÓWKI KOMPAKTOWE NIEZINTEGROWANE

Pod względem parametrów, najbardziej kompaktową wersją lamp fluorescencyjnych są niezintegrowane świetlówki z rodzaju PL. Ich niewielkie rozmiary w połączeniu z dużą wydajnością zaspokajają potrzeby bardziej wzmagających roślin. Dobrze sprawdzają się podczas oświetlania siewek. W przypadku, gdy nad roślinami nie ma miejsca, żeby zainstalować świetlówki liniowe, lub ich długość jest nieodpowiednia -warto zainwestować w kompakty PL.

TECHNOLOGIA T8/T5 (ŚWIETLÓWKI LINIOWE)

Lampy tego rodzaju można podzielić na zwykłe i specjalistyczne. Różnią się one widmem emitowanym przez dane źródło światła. Te pierwsze charakteryzuje widmo o barwie dziennej (chłodne/ciepłe) -popularne do oświetlania pomieszczeń. Najczęściej mają one temperaturę barową z przedziału 4000-6500K.

Lampy specjalistyczne, zostały stworzone do konkretnego celu. Ich widmo, barwa, współczynnik oddawania barw został dobrane tak, aby realizowały określone zadanie: intensyfikowały proces fotosyntezy, podkreślały barwy produktów sklepowych, emitowały promieniowanie UV etc. Można wyróżnić lampy do akwariów morskich/słodkowodnych, z przeznaczeniem do oświetlania sklepów czy też na użytek terrarystki.

Inny podział: według technologii T8 i T5.

Popularne T8 różnią się od T5 średnicą świetlówki. Te drugie, to nowsza, bardziej wydajna wersja T8. Oba rodzaje wymagają specjalnego zasilania, dobranego według mocy świetlówki.

Świetlówki liniowe wymagają co prawda specjalnego zasilania ale zastosowania oprawek bryzgoszczelnych daje możliwość wykorzystania ich w wilgotnym środowisku. Ich dostępność jest dużo większa, a szeroki wybór pod względem barwy i mocy umożliwia indywidualne dopasowanie dla konkretnego celu. Technologie te polecane są hodowcą którzy przewidują użycia światła sztucznego przez dłuższy czas. Różne długości i mocy umożliwiają dopasowanie do zbiorników różnych rozmiarów, zapewniając równomierne oświetlenie.

Kolejnym aspektem jest systematyczne ulepszanie technologii. Dotychczas sądzono, że wraz z upływem czasu świetlówka ulega zużyciu, a co za tym idzie, jej wydajność znacznie spada. Tymczasem, badania prowadzone nad przedłużaniem trwałości źródeł światła zaowocowały wyprodukowaniem nowej linii lamp fluorescencyjnych o przedłożonej trwałości i mniejszym zużyciu podczas okresu eksploatacyjnego (linia produktów tak zwana ECO). Ocenia się, że trwałość takich świetlówek jest większa o 30%, a wydajność źródła światła spada jedynie do 10% podczas całego okresu użytkowania.

HQI

Technologia ta, opracowana została już jakiś czas temu. HQI jest przedstawicielem lamp metahalogenowej. Ze względu na małą popularność w środowisku hodowców roślin owadożernych można ja zakwalifikować jako nowoczesna technologia.

Na polskim rynku dostępna w dwóch mocach 70 i 150W. Wymaga specjalnej oprawy z zasilaniem konwencjonalnym lub elektronicznym. Lampa tego rodzaju dobrze sprawdza się w wysokich aranżacjach, z bardziej wymagającymi roślinami. Intensywna, skupiona, przenikliwa wiązka światła dociera do najniżej położonych roślin. Wybór żarników z kilku dostępnych rodzajów, umożliwia podjęcie odpowiedniej decyzji -w zależności od wymagań. Rosnąca intensywność światła i zmiana barwy podczas fazy rozruchu oraz powolne gaśniecie po wyłączeniu, stymuluje naturalne warunki wędrówki Słońca po widnokręgu. Zakup żarnika i zasilania, lub kupno gotowego zestawu to wydatek kilkuset złotych. Długa żywotność żarnika przy użyciu zasilania elektronicznego z pewnością zrekompensuje ten zakup. Pomimo że HQI nie jest rozpowszechniona wśród hodowców roślin owadożernych - spośród wszystkich znanych dotychczas technologi, lampy HQI charakteryzują się najlepszymi parametrami i są polecane profesjonalnym hodowcą, w szczególności dużych okazów, wymagających dzbaneczników.

DIODY LED

Technologia LED znana jest już od dawna. Od niedawna jednak rozwój LED i produkowanie coraz mocniejszych, bardziej wydajnych diod, umożliwił użycie ich w oświetlaniu roślin.

W ostatnich miesiącach, w środowisku akwarystycznym diody LED zyskały dużą popularność. Ogromną zaletą wykorzystania tej technologi jest fakt, że pobierają one znacznie mniej energii elektrycznej, jak inne znane dotychczas technologie. Szacuje się, że 18 Watową świetlówkę w technologi T8, można zastąpić diodami o trzykrotnie mniejszej mocy, zwiększając tym samym moc strumienia świetlnego 4 krotnie!

Szeroki zakres widma, duży kąt rozproszenia umożliwia intensyfikację procesu fotosyntezy. Użycie LED wiąże się jednak z dokładnymi kalkulacjami, drobiazgowym poznaniem rynku i śledzeniu nowości technicznych. Dostępne na rynku gotowe rozwiązania kosztują co najmniej kilkaset złotych i nie rzadko trzeba je sprowadzać z zagranicy. Ich zakup rekompensuje długa żywotność (ok 10 lat) przy niewielkim spadku mocy i dużo niższe zużycie energii elektrycznej co sprawia, że inwestycja zwraca się bardzo szybko.

Diody LED wymagają odpowiedniego zasilania o niskim napięciu. Przemawia to na korzyść bezpieczeństwa w wilgotnym środowisku (eliminuje groźbę porażania).

LAMPY PLAZMOWE

Technologia na miarę XXI wieku jest już w fazie eksperymentalnej! Ze względu na badania prowadzone nad możliwościami zastosowania tej technologi, nie przedstawiono dokładnego działania lamp plazmowych.